KONSEHAL NG DARAGA NANAWAGAN NG REPORMA SA MGA KASO NG DISKWALIPIKASYON AT PAGLABAS NG TRO

Nanawagan si Daraga Councilor Atty. Joey Marcellana para sa mga reporma kaugnay ng paghawak sa mga kaso ng diskwalipikasyon at ang paglabas ng Temporary Restraining Order (TRO) ng Korte Suprema, lalo na sa panahon ng eleksyon. Sa kaniyang komentaryong pinamagatang “TRO: Mga Benepisyo at Panganib,” tinalakay ni Marcellana ang posibleng epekto ng TRO sa proseso ng eleksyon at ang pangangailangan ng patas at mas episyenteng sistema.

Ang Isyu sa TRO

Ayon kay Marcellana, bagama’t nagbibigay ng pansamantalang ginhawa ang TRO sa mga kandidatong nahaharap sa diskwalipikasyon, hindi ito garantiya ng paborableng hatol. Sa halip, nagdudulot ito ng maselang sitwasyon para sa kandidato at mga tagasuporta nito.

Sinabi niya na ang mga kaso ng diskwalipikasyon sa panahon ng eleksyon ay may dalang malaking panganib. Umaasa ang mga kandidato sa suporta, kapwa politikal at pinansyal, at ang posibilidad ng diskwalipikasyon ay maaaring pumigil sa mga tagasuporta na magbigay ng buong suporta sa kampanya. “Sa gitna ng ganitong kalagayan, ang financier ba’y mangangahas na ipusta ang kaniyang yaman at kayamanan?” tanong ni Marcellana.

Dagdag pa niya, ang TRO ay hindi garantiya ng tagumpay o paborableng desisyon sa Korte Suprema. Ang pagkapanalo sa eleksyon ay hindi rin nangangahulugang maaapektuhan nito ang desisyon sa kasong nakabinbin, kaya’t maaaring humantong lamang ang TRO sa pagpapalawig ng “paghihirap” ng lahat ng partido.

Panawagan para sa Reporma

Binibigyang-diin ni Marcellana ang pangangailangan para sa malinaw na patakaran upang maresolba ang mga kaso ng diskwalipikasyon bago magsimula ang pormal na kampanya. Binalaan niya na ang mga hindi nareresolbang kaso ay maaaring magresulta sa pagkakadiskwalipika ng nanalong kandidato pagkatapos ng eleksyon, na nagdudulot ng kawalan ng boses ng mga botante at nasisira ang integridad ng halalan.

“Kung patas ang tunay na ipinaglalaban, dapat magkaroon ng mga gabay na lahat ng kaso ng diskwalipikasyon ay maresolba bago magsimula ang pormal na kampanya,” aniya.

Ang Panganib sa Mga Kaso ng Diskwalipikasyon

Pinaliwanag din ni Marcellana ang bigat ng hamon na kinakaharap ng mga kandidatong nahaharap sa diskwalipikasyon. Aniya, ang pagpapanatili ng kampanya sa gitna ng banta ng diskwalipikasyon ay nangangailangan ng malawak na rekurso at matibay na makinaryang politikal. Kung wala ang mga ito, kahit na ang pinakapopular na kandidato ay mahihirapang manalo.

Nagbabala siya na ang kasalukuyang sistema ay nanganganib na gawing “katawa-tawa” ang eleksyon kung ang diskwalipikadong kandidato ay nanalo ngunit kalaunan ay tatanggalin din sa puwesto. Hinikayat niya ang Korte Suprema at mga ahensyang panghalalan na pag-isipan ang mga kinakailangang reporma upang maiwasan ang ganitong sitwasyon.

Patas na Solusyon

Ipinapahayag ni Marcellana ang pangangailangang tiyakin ang balanse sa proseso ng halalan—isang sistemang patas at episyente na naglalayong protektahan ang integridad ng eleksyon at ang boses ng mga botante.

Sa papalapit na eleksyon, kailangang pag-isipan ng publiko at mga policymaker ang panawagan ni Marcellana para sa reporma, upang maiwasan ang tinutukoy niyang “pagpapalawig ng paghihirap” at “pagkakait ng karapatan ng mga botante.”